The medium is the message, en verder ga ik daar niet te veel meer aan toevoegen

Ik herinner me nog levendig het moment waarop ik aan mijn vluchtlijnen begon. Het was mijn project, iets waarmee ik volledig zou kunnen doen wat ik wou. En zo vertrok ik met een enthousiasme dat zich voedde met het idee dat ik mijn blog zelf ging kunnen stileren en zo eens mijn eigen ding ging kunnen doen.
Maar de vraag of mijn ‘ding’ wel voor de vorm van het blogmedium paste, liet ik wat buiten beschouwing.
Ik kon eigenlijk zelfs niet wachten tot ik het punt bereikte dat ik zodanig veel geschreven ging hebben dat geen enkele persoon behalve ikzelf nog alles gelezen zou kunnen hebben, en dat lezers zich dus enkel nog een weg zouden kunnen banen naargelang het hen zelf uitkwam. Maar dan moest ik wel lezers hebben die enkel sporadisch lazen. Maar het ging niet helemaal zoals verwacht.

Den draad e Harry… - Jaja Diane, den draad

Elke afzonderlijke blog moest een momentopname worden, uiterst persoonlijk, en zonder al te veel “verhaal”: zonder karakterontwikkeling, al te diepgaande existentiële crisissen; maar daarentegen wel een hoog reality-gehalte. Zo hoog dat mensen er zichzelf bekeken door voelen. Alsof je zo goed door het raam in mijn huisje kan binnengluren dat je gefascineerd raakt door een beeld in mijn spiegel, een beeld dat pas na enige studie jouw eigenste spiegelbeeld blijkt te zijn. Ja, wat ik wou was jou een spiegel voorhouden, gewoon door over mezelf te schrijven.
Als ik dan hoorde “ik ben afgehaakt,” “ik volg niet meer,” reageerde ik steevast met “dat is ook niet erg, ge moet ook dat niet allemaal lezen. Ge leest waar ge goesting in hebt te lezen.” Bij velen hoorde ik daar evenwel een bijklank van verontschuldiging in zitten. Alsof ze de rode draad niet meer volgen.
“Ja Harry den draad. - Jaja Dianne, den draad.”
Maar dan lijken ze het punt te missen: er is geen rode draad. Alleen dan het feit dat ik leef en daarover schrijf. Dat zijn mijn vluchtlijnen.
Die afgehaakte lezers leken het medium niet te vatten. Blogs zijn toch doorlopende verhalen, waarin men op eender welke plek of moment kan inspringen, of gewoon eens temperatuur kan opnemen, om dan verder te klikken naar wat van de leuke dingen die je op internet kan vinden… Wat porno of zo. Of een filmpje van iemand die echt wel heel dom is.
Al mijn pogingen om het entertainingsgehalte van blogs te verhogen ten spijt, wat ik voor ogen had, liet zich toch gewoon moeilijk in blogvorm vertalen. Ik wou niet “ook een blog” maken. Ik wou iets anders, ik wou iets sterks, iets met de capaciteit viraal te gaan.

Een blog is een community

Maar in die afgelopen 19 maanden van reizen en bloggen heb ik me onophoudelijk afgevraagd wat nu precies gepast is voor een blog en in hoeverre dat rekbaar is. Ik ben er een fervente bloglezer door geworden. En ik heb ook vele blogs over het medium zelf gelezen, blogs van experten die zich zowaar over het format van hun eigenste medium bezinnen.
En één van de dingen die ik geleerd heb, één van de lessen die ik eruit onthouden heb nopens mijn eigen blog, is dat ie te weinig interactie uitlokte. Ik werd er dan vaak door verrast te horen dat er effectief nog mensen waren die hem lazen.
Maar door het gebrek aan feedback op mijn posts, kreeg het niet het gewenste moment. Een goed blog, zo weet ik nu (na een jaar bloggen) is een beetje een online-community op zich.
Bloggen trekt aan omdat het jou de status van informatiebron geeft. Mails doen dat niet. Mails beantwoord je namelijk. Dat is de consequentie van de vertaling van functies van brieven naar emails. Het staat gecatalogeerd als communicatiemedium alsof het al eeuwen zo is. Maar mails kan je wel afprinten en op het gemak lezen. Blogs zijn daarom een beetje eigenaardig. Het hele format is nieuw, het heeft geen status (het gebruiken van medium impliceert geen minimumvereisten) enzovoort.

De zwakheid is het medium

Misschien was de fout gewoon, een blog te willen maken in de eerste plaats. Hetgeen ik wou doen, liet zich misschien niet in een blogvorm gieten? Dat was ook lange tijd een heikel punt in het denken over mijn vluchtlijnen.
Ik wou steeds zoveel mogelijk in het moment blijven, om zo de meest beklemmende representatie van de werkelijkheid te geven, iets waarmee je je kunt identificeren, of dan toch voor zover je je met mij kunt identificeren. Hoe dan ook, door daarop mijn klemtoon te leggen verdween die community-idee steeds verder uit het zicht.
Want mijn ongeïnterpreteerde werkelijkheid laat zich toch moeilijk tegenspreken? Want dan wordt het louter een kwestie van interpretatie toch?
Een echte blogpost postuleert iets, het zegt iets dat tegenspreekbaar kan zijn. Een blog is als een column of een opinie-artikel. Een opinie waar niemand voor betaald om ze te lezen, maar daarom des te meer: een opinie.
Ik zei het onlangs nog tegen Arthur (mijn broer): ik wil schrijven voor de volgende generatie lezers. Zo van die mensen met weinig geduld, met gedachten die als elektrische impulsen van het één naar het ander springen: “op msn eens hallo zeggen tegen Sandra?” “facebook checken,” “of misschien wat porno?” “of Jonas uitnodigen om vanavond uit te gaan?” De enige momenten waarbij dat lukraak flitsen van associaties tot een halt wordt geroepen is wanneer men informatie van hoge intensiteit op zichzelf loslaat. Tv, een film, of dat kan ook een spannend verhaal zijn, maar het moet een onderdompeling zijn, een volledig inleven en de facto verdwijnen voor de reflectie. Anders haakt men af. Zwak? Tjah, dat is gewoon de nieuwe generatie lezers vrees ik.
Er bestaat evenwel een pertinent onderscheid tussen een blog en een boeiend verhaal. Wanneer men op de pc leest lonken steeds de links waarlangs men kan ontsnappen aan die geestelijke inspanning, en zoekvakjes waarlangs men weer nieuwe ongekende werelden kan binnenglippen. Waarom dan ook bij slechts één wereld blijven?
Wel, ik zal het je zeggen waarom je het ene blog wel leest en waarom je van het andere wegklikt. Of toch althans mijn opinie: doorgaans is het de onzekerheid die de blogger aantrekkelijk maakt, de onzekerheid wat betreft zijn of haar onderwerp. Mensen staan hem of haar bij, of verbeteren haar of hem. Maar ik was te zeker van mezelf. Of zo scheen ik toch uit.
De sleutel tot succes bestaat ongetwijfeld in het vinden van een format waarin je ervaringen kwijt kunt, waarin anderen zich kunnen inleven, én zodanig gethematiseerd dat het uitdagend is, provocerend maar toch betwijfelbaar, of gewoon mensen aantrekt om ook iets van hun kant te ontsluiten. Of niet misschien?

Toekomstmuziek: de dj Tiësto’s van de literatuur

Maar ja, media veranderen, mensen veranderen van media, en de mensheid verandert als geheel ook. Het woord ‘blog’ zal over honderd jaar wellicht nog steeds gebruikt worden, maar de technologie waarlangs het tot ons komt zal ongetwijfeld drastisch veranderd zijn. We staan dan ook aan de dageraad van de tabletpc’s.
Zeg dat ik het gezegd heb: het geschreven woord zal door de nieuwe soorten digitale weergaven nieuwe evoluties doorgaan. Het lonken van links, reclames en zoekrobots zal verminderen en langere teksten zullen in comfortabelere posities leesbaar worden.
En waarom weet ik dat? Wel, omdat er een markt voor is. En zolang er een min of meer vrije markt bestaat zal elk gat opgevuld worden door technologische vernieuwing. Wie is dan ook geen “gadget lover”? Je zal het zien: ineens zal iedereen een “lezer” blijken te zijn. Net zoals we destijds allemaal een sms’er of nu onlangs blogger bleken te zijn.
De aantrekkelijkheid van een verhaal zal verhoogd worden wanneer er foto’s zijn bijgevoegd, of wanneer er filmmateriaal aan vasthangt, en het zal ongetwijfeld ook meer verwacht worden dat de auteur zich meer persoonlijk ontsluit. Een schrijver wordt een publieke figuur, met een openbaar profiel, en op die manier een slaaf van een netwerk van uitgevers, recensenten en marketeers. Hij zal moeten investeren in image-management, en zijn relatie tot de andere media zoveel mogelijk zelf moeten schapen en naar zijn voordeel ontwerpen. Zo niet betekent de tablet wellicht het einde van de literatuur.

Het is zoals McLuhan bijna 50 jaar terug voorspelde:
“As electric information levels rise, almost any kind of material will serve any kind of need or function, forcing the intellectual more and more into the role of social command and into the service of production.” (Understanding Media, 40) 

Intellectuelen en kunstenaars beschikken vandaag over meer macht als ooit tevoren, t.t.z. als managers en marketeers van hun eigen productie.

Genoeg gevlucht

Mijn vluchtlijnen zijn zo ver uitgesponnen als ze reikten. Ik heb er nog aan proberen rekken, maar het lijkt de moeite niet meer waard. Het is om op te geven en het hele project vaarwel te zeggen, maar ik heb veel geleerd.
En er is geen reden tot zorgen, ik open meteen een nieuw blog en daar kan je direct op verder lezen.
Er is wel een drempel. Als je geïnteresseerd bent om het te lezen moet je mij contacteren. Beschouw het een soort sollicitatie. Mail mij op johannes.vc@hotmail.com of contacteer me op facebook (Johannes VC) en dan krijg je de link. En je moet jouw CV er niet eens als bijlage aan toevoegen.
Die drempel is overigens ook bedoeld om de gevoelige lezers tegen hun eigen nieuwsgierigheid te beschermen. Want het zal niet alleen filosofischer en dus abstracter handelen, maar tevens ook persoonlijker, en dus met meer seks, drugs en rock ’n roll. Ik ben hier dan ook in XXX Amsterdam!

Lieve groet, Johannes